Kategori: Makaleler

Hitap Hizmet Cetveli Nasıl Alınır? Ekonomik Perspektiften Bir Değerlendirme Kamu sektöründe çalışan bireylerin emeklilik ve özlük işlemlerini düzenleyen Hitap (Hizmet Takip Programı) hizmet cetveli, yalnızca bir belge olmanın ötesinde, kamu kaynaklarının etkin kullanımı, bireysel kararlar ve toplumsal refah arasındaki dengeyi yansıtan önemli bir ekonomik araçtır. Hitap Hizmet Cetveli Nedir? Hitap hizmet cetveli, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi çalışanların, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4/C maddesi kapsamında sigortalı olarak geçen sürelerini, unvan değişikliklerini, terfi ve görevde yükselmeleri, ücretsiz izin sürelerini, askerlik borçlanmalarını ve fiili hizmet zammı gibi bilgileri içeren resmi bir belgedir. [1] Hizmet Cetveli Nasıl…

Dünyada Kaç Tane Kastamonulu Var? Evrenin En Tatlı İstatistiği! Bazen insan merak ediyor: “Acaba dünyanın öbür ucunda da biri şimdi etli ekmek yiyor mudur?” diye. Hele konu Kastamonulular olunca bu merak iki kat artıyor. Çünkü kabul edelim, Kastamonulu olmak sadece doğduğun yeri değil, çayını nasıl içtiğini, ekmeğini nasıl böldüğünü, selamı nasıl verdiğini de belirleyen bir hayat tarzıdır. Bugün bu yazıda, mizahı eksik etmeden ve biraz da tebessüm ettirerek şu büyük sorunun peşine düşüyoruz: Dünyada kaç tane Kastamonulu var? Ahmet’in Stratejik Planı ve Elif’in Empatik Rehberi Önce sahneye iki kahramanımızı alalım. Ahmet, matematiği seven, sayılarla düşünen bir beyefendi. Ona göre her…

Aç Kalmak Karaciğeri Temizler mi? Gerçekler, Efsaneler ve İnsan Hikâyeleriyle Derin Bir Yolculuk Karaciğerimizi Temizlemenin Doğal Yolu: Açlık Gerçekten İşe Yarıyor mu? Sabah kahvesini yudumlarken internette dolaşırken “Aç kalmak karaciğeri temizler” başlıklı bir yazıya denk geldiğinizde aklınızdan neler geçiyor? Belki de son zamanlarda sağlığınıza daha çok önem vermeye başladınız ya da detoks diyetleri, aralıklı oruçlar (intermittent fasting) kulağınıza sıkça çalınıyor. Herkesin ortak bir isteği var: Vücudunu toksinlerden arındırmak, enerjik hissetmek ve uzun, sağlıklı bir ömür sürmek. Peki gerçekten de aç kalmak karaciğeri “temizler” mi? Yoksa bu sadece sosyal medyada dolaşan bir efsane mi? Karaciğer: Vücudun Sessiz Kahramanı Karaciğer, insan vücudunun…

1 Grup Hurda Nedir? Felsefi Bir Bakış Filozof Bakışıyla Başlamak Bir grup hurda, günümüz toplumunda genellikle değersiz, işe yaramaz ve unutulmuş bir şey olarak görülür. Ancak, bir filozof için “hurda” ve “değersizlik” kavramları, çok daha derin ve karmaşık anlamlar taşır. Her nesne, kendi varoluşunun derinliklerinde bir anlam taşıyor olabilir. Hurda, bir zamanlar kullanılmakta olan ve sonra terk edilen, fonksiyonunu kaybetmiş objelerden oluşan bir yığındır. Ancak hurdanın varlığı, sadece onun işlevsizlik ve çürümüşlükle özdeşleşmiş olmaktan öteye geçebilir. Ontolojik, epistemolojik ve etik bir bakış açısıyla, 1 grup hurdanın gerçekten ne olduğunu ve ona atfettiğimiz anlamları anlamak, aslında toplumun değer, bilgi ve varlık…

Her Ne Zaman Bitişik mi? Toplumun Dilinde Ayrılık ve Birlik Sınırları Bir sosyolog olarak toplumsal yapılarla bireylerin nasıl etkileştiğini incelerken, en çok dikkatimi çeken şeylerden biri dildir. Çünkü dil, bir toplumun aynasıdır; kelimelerin nasıl yazıldığı, çoğu zaman insanların birbirine nasıl yaklaştığını da gösterir. Bugün basit gibi görünen bir sorunun peşindeyiz: “Her ne zaman” bitişik mi yazılır? Türk Dil Kurumu’na göre bu ifade ayrı yazılır. Ancak toplumsal açıdan baktığımızda, bu ayrılığın kendisi bile derin bir anlam taşır. Çünkü “her ne zaman” sözü, insanların zamanla, olaylarla ve birbirleriyle kurduğu ilişki biçimlerini sembolize eder. Dilbilgisi Düzeyinden Toplumsal Düzene: “Her Ne Zaman” Ayrı Yazılır…

Otoriter ve Totaliter Ne Demek? Gücün Sınırlarını Anlamak Hiç “otoriter” veya “totaliter” kelimelerini haberlerde, kitaplarda ya da sosyal medyada görüp “Aralarındaki fark tam olarak ne?” diye düşündünüz mü? Bu iki kavram, siyasetin en kritik meselelerinden birine, yani iktidarın sınırlarına dair çok şey anlatır. Bu yazıda, konuyu bilimsel bir merakla ama herkesin anlayabileceği bir dille ele alacağız. Hazırsanız, tarihten örneklerle ve bilimsel analizlerle otoriterlik ile totaliterlik arasındaki farkları keşfetmeye başlayalım. İktidar Nedir ve Neden Sınırlandırılmalıdır? İktidar, toplumu yönlendirme ve karar alma gücüdür. Ancak tarih boyunca insanlığın en büyük mücadelelerinden biri, bu gücün nasıl kullanılacağı ve nerede durdurulacağıyla ilgili olmuştur. Demokrasi, gücü…

Gürlük Ne Demek? — Doğanın Dili, Kültürün Yansıması Dil, bir toplumun hem hafızası hem de doğayla kurduğu ilişkinin aynasıdır. “Gürlük” kelimesi, kulağa sade bir doğa betimlemesi gibi gelse de, Türkçenin derin anlam katmanlarında kök salmış bir sözcüktür. Hem dilbilimsel hem de kültürel açıdan ele alındığında, bu kelime sadece “yeşillik” ya da “bitki yoğunluğu” değil, aynı zamanda yaşamın canlılığına dair felsefi bir imayı da taşır. 1. Gürlük Kelimesinin Kökeni ve Anlam Katmanları “Gürlük” sözcüğü, Türkçedeki “gür” kökünden türemiştir. “Gür” kelimesi, Eski Türkçede “yoğun”, “canlı”, “bol” anlamlarında kullanılmıştır. Bu kökten türeyen “gürlük” ise bir hâl, bir durum bildiren isimdir — yani bir…

Latince “Kanser” Ne Demek? Kelimeden Toplumsal Dönüşüme Uzanan Bir Yolculuk “Kanser” kelimesi ağzımızdan çıktığında çoğumuzun içinde ürperten bir sessizlik oluşur. Ama kelimelerin tarihi, onları nasıl anladığımızı da şekillendirir. Bugün tıbbın en korkulan hastalıklarından birini tanımlayan bu sözcüğün kökeni aslında eski bir Latince kelimeye, “cancer”a dayanır — yani “yengeç.” Peki neden bir yengeç? Ve daha önemlisi: Bu kelimenin tarih boyunca taşıdığı anlam, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve adalet tartışmalarının neresinde duruyor? Gelin, birlikte derin bir yolculuğa çıkalım. Latince “Cancer”ın Kökeni: Yengeçten Hastalığa Latince cancer, “yengeç” anlamına gelir. Eski Yunan’da Hippokrates ve ardından Galen, tümörlerin çevresine yayılan damar uzantılarının bir yengecin kollarına benzemesinden…

Gürcüler Kafkas mı? Tarihin İzinde Bir Kimlik Arayışı Bir tarihçi olarak geçmişe baktığımda, her halkın köklerini ararken aslında bugünün kimliğini anlamaya çalıştığını fark ederim. Gürcüler Kafkas mı? sorusu da yalnızca coğrafi bir merak değil; kültürel, etnik ve tarihsel bir sorgulamadır. Kafkasya’nın kadim halklarından biri olan Gürcülerin tarihsel serüveni, dağların eteklerinde filizlenen uygarlıkların karmaşık dokusunu yansıtır. Bu yazıda, Gürcü kimliğinin tarihsel katmanlarını, kırılma noktalarını ve toplumsal dönüşümlerini ele alarak geçmişle bugün arasında bir köprü kuracağız. Kafkasya’nın Coğrafyasında Bir Halk: Gürcülerin Doğuşu Kafkasya, tarih boyunca bir geçiş bölgesi olmuştur — Asya ile Avrupa’nın, kuzeyle güneyin, imparatorluklarla yerel halkların kesişim noktası. Gürcüler, bu…

Google Haberleri Nasıl Çalışır? Psikolojik Bir Mercekten Bakış İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Psikoloğun Meraklı Girişi Bir psikolog olarak, insan davranışlarının ardında yatan ince motivasyonları anlamaya çalışırken, bir süre önce Google Haberleri’nin işleyişini incelediğimde, aslında bu platformun da bir tür insan psikolojisini yansıttığını fark ettim. Google Haberleri, günümüzün en güçlü dijital bilgi akışlarından biri olarak, yalnızca teknolojik bir sistemin parçası olmakla kalmaz, aynı zamanda kullanıcıların bilişsel ve duygusal süreçlerine dokunan bir platformdur. Peki, bu nasıl oluyor? Google Haberleri, bize sadece bilgi sunmakla kalmayıp, bizim haberleri nasıl algıladığımıza ve onlara nasıl tepki verdiğimize dair önemli psikolojik ipuçları sunuyor. Bilişsel Psikoloji ve…